Zasady doboru urządzeń ze względu na intensywność pracy

 

 

 

Wprowadzenie

Dodatkowa klasyfikacja urządzeń ze względu na warunki pracy dostarcza konstruktorom racjonalnych podstaw projektowania mechanizmów i ustrojów nośnych pod określone warunki pracy. Użytkownik może na tej podstawie dobrać urządzenie dopasowane do żądanych warunków pracy oraz zapewnić bezpieczną eksploatację w całym okresie użytkowania.

 

Znaczenie klasyfikacji GNP

Stosowanie klasyfikacji GNP oraz powiązanych procedur technicznych poprawia bezpieczeństwo użytkowania poprzez ograniczenie zagrożeń wynikających ze zmęczenia i starzenia materiałów. Użytkownicy dźwignic produkowanych seryjnie są zobowiązani prawnie do określenia rzeczywistego okresu użytkowania, na bieżąco kontrolowania stopnia wykorzystania resursu i na tej podstawie dokonywania przeglądów, remontów lub wycofania z eksploatacji.

 

Różnice konstrukcyjne

Różnice konstrukcyjne pomiędzy urządzeniami o takich samych głównych parametrach użytkowych a różnej klasie GNP mogą być duże. Przykładowo zblocze 100t w klasie GNP M7(4m) może ważyć trzykrotnie więcej niż zblocze 100t w klasie GNP M3(18m).

 

Klasyfikacje

Funkcjonuje kilka znormalizowanych systemów klasyfikacyjnych:

• Norma ISO 4301-1 klasyfikująca mechanizmy w GNP M1-MB (klasy obciążenia L1-14 przy intensywności użytkowania T0-T9) oraz całe dźwignice w GNP A1-A8 (klasy obciążenia Q1-Q4 przy intensywności użytkowania U0-U9)
• Norma EN 13001-1 wprowadzająca klasy Q0-Q5 dla spektrum obciążenia, U0-U9 dla liczby cykli roboczych, D0-09 dla przeciętnych przemieszczeń, P0-P3 dla ruchów pomocniczych, S0-S9 dla historii obciążenia
• Norma FEM 9.755 (Fédération Européenne de la Manutention) wprowadza 8 klas GNP 1Dm, 1Cm, 1Bm, 1Am, 2m, 3m, 4m, 5m tożsama i podawana wymiennie z klasyfikacją GNP w/g IS0 4301

 

Ustalenie grupy natężenia pracy mechanizmu (GNP)

W celu określenia grupy klasyfikacyjnej GNP mechanizmu (zgodnie z normą ISO 4301-1) należy uwzględnić dwa czynniki:

• klasę roboczą opisującą intensywność wykorzystania poprzez określenie liczby cykli pracy lub średniego dziennego czasu pracy,
• klasę obciążenia L opisującą krotność ładunków będących częścią udźwigu dźwignicy

 

GPN dla klasy roboczej i klasy obciążenia

Klasa obciążenia mechanizmu L

• L1 - Lekkie
• L2 - Średnie
• L3 - Ciężkie
• L4 - Bardzo ciężkie

Klasa robocza

Klasa robocza określa średni dzienny czas pracy mechanizmu.

L1-Lekkie

Okazjonalnie ciężkie obciążenie. Zwykle lekkie obciążenie. Małe stałe obciążenie.

Klasa robocza - średni dzienny czas pracy [h]	≤2	2-4	4-8	8-16	≤16	>16
Zalecany GNP mechanizmu	1Bm (M3)	1Am (M4)	2m (M5)	3m (M6)	4m (M7)	5m (M8)

L2-Średnie

Okazjonalnie ciężkie obciążenie. Zwykle lekkie obciążenie. Średnie stałe obciążenie.

Klasa robocza - średni dzienny czas pracy [h]	≤1	1-2	2-4	4-8	8-16	≤16
Zalecany GNP mechanizmu	1Bm (M3)	1Am (M4)	2m (M5)	3m (M6)	4m (M7)	5m (M8)

L2-Ciężkie

Powtarzające się pełne obciążenie. Zwykle średnie obciążenie. Ciężkie stałe obciążenie.

Klasa robocza - średni dzienny czas pracy [h]	<0,5	0,5-1	1-2	2-4	4-8	8-16
Zalecany GNP mechanizmu	1Bm (M3)	1Am (M4)	2m (M5)	3m (M6)	4m (M7)	5m (M8)

L2-Bardzo ciężkie

Powtarzające się pełne obciążenie. Zwykle średnie obciążenie. Ciężkie stałe obciążenie.

Zwykle prawie pełne obciążenie. Bardzo ciężkie stałe obciążenie.

Klasa robocza - średni dzienny czas pracy [h]	≤0,25	0,25-0,5	0,5-1	1-2	2-4	4-8
Zalecany GNP mechanizmu	1Bm (M3)	1Am (M4)	2m (M5)	3m (M6)	4m (M7)	5m (M8)

Zalecany GNP

Tabela przedstawia zalecany GNP dla różnych kombinacji klasy obciążenia i klasy roboczej.

GNP mechanizmu traktowanego jako całość		(M1)	(M2)	1Bm (M3)	1Am (M4)	2m (M5)	3m (M6)	4m (M7)	5m (M8)
Typ obciążenia	współczynnik Km	Resurs D urządzenia (szacunkowy czas pracy) [h]
L1	< 0,125	800	1600	3200	6300	12500	25000	50000	100000
L2	0,125-0,25	400	800	1600	3200	6300	12500	25000	50000
L3	0,25-0,5	200	400	800	1600	3200	6300	12500	25000
L4	0,5-1	100	200	400	800	1600	3200	6300	12500

Okres użytkowania

Średni teoretyczny okres użytkowania seryjnie produkowanych mechanizmów podnośnych powinien trwać 10 lat. Uwzględniając klasę obciążenia można mechanizmom o określonej grupie GNP przypisać następujący teoretyczny okres użytkowania, wyrażony w całkowitej ilości przepracowanych godzin.

Dopuszczalna liczba cykli oraz czasu pracy

Tabela przedstawia dopuszczalną liczbę cykli roboczych oraz czasu trwania pracy z krótkimi przerwami dla różnych grup klasyfikacyjnych GNP.

GNP urządzenia	Praca przerywana ilość cykli/h	Praca przerywana i lość startów/h	Praca z krótkimi przerwami czas trwania min w ciągu godziny
1Bm (M3)	25	250	15
1Am (M4)	30	180	15
2m (M5)	40	240	30
3m(M6)	50	300	30
4m (M7)	60	360	60
5m(M8)	60	360	60

Dopuszczalna liczba cykli oraz czasu pracy dla poszczególnych grup klasyfikacyjnych GNP

Uwaga

Należy zauważyć, że każda kolejna wyższa grupa klasyfikacyjna GNP oznacza dwukrotnie dłuższy teoretyczny okres użytkowania. Podobnie każda kolejna klasa obciążenia L oznacza dwukrotnie krótszy teoretyczny okres użytkowania.

Zastosowanie

Znając grupę klasyfikacyjną GNP urządzenia można na podstawie powyższej tabeli określić dopuszczalną liczbę cykli roboczych oraz czasu trwania pracy z krótkimi przerwami.